یکی از این مناطق در فاصله 240 کیلومتری از پایتخت معنوی ایران به سمت نیشابور واقعشده است. مکانی که بهعنوان یکی از مهمترین معادن فیروزه در دنیا شناختهشده که علاوه بر اسمان، زمینش نیز به رنگ فیروزهای هست.
فیروزه از کجا آمده است؟
بزرگترین دایره المعارف اینترنتی دنیا، در قسمت فارسی خود بخشی را به فیروزه نیشابوری اختصاص داده و در آن نوشته است: مهمترین معدن فیروزه در دنیا، بیش از 2000 سال قدمت داشته و در نزدیکی شهر فیروزه واقعشده است. این معدن با ارتفاع 2012 متر از سطح زمین قرار دارد.
این دایره المعارف در بخش انگلیسی خود آورده است این سنگ در ابتدا پیروزه نام داشت و با ورود اعراب به ایران به نام فیروزه تغییر پیدا کرد و تاکنون نیز با همین نام خوانده میشود. پیش از کشف معدن فیروزه در ایران، این سنگ قیمتی از شبیه جزیره سینا در مصر استخراج میشد.
در دایره المعارف بریتانیکا، در خصوص فیروزه قید شده : این جواهر آبی رنگ برای قرن ها از معادن واقع جنوب قاره آمریکا و توسط سرخپوستان استخراج میشد. در حال حاضر نیز بهترین و مرغوبترین نوع این سنگ در ایران یافت میشود. بعد از آن میتوان به شمال آفریقا، استرالیا و سیبری اشاره داشت.
در لغتنامه آکسفورد در ارتباط با فیروزه نوشته است: این سنگ از گذشته تاکنون در نزد مردمان آسیا و آفریقا محبوب بوده است. در حال حاضر نیز معادن با ارزشی از این سنگ در جنوب غربی آمریکا واقع شده، اما منبع اصلی آن در آسیا و ایران نهفته است و به صورت گسترده در آنجا دادوستد میشود.
در لغتنامه دهخدا نیز 8 معنی برای کلمه فیروزه ذکر شده است که یکی از آنها به همان سنگ آبی رنگ زیبا اشاره دارد که در گذشته پیروزه نامیده میشد و 7 معنی دیگر آن روستاهایی در مناطق مختلف مربوط میشود.
اینجا واقعا معدن است!
در ادامه شما را با یکی از بزرگترین معادن فیروزه در جهان آشنا میکنیم. جایی که در برخی از جاها ارتفاع آن قدر کم میشود که معدنچیان بله ناچار در حالت نیمه خمیده رفت و آمد میکنند.
همه جای این معدن ریلگذاری شده تا قطار چه های حاوی ضایعات به راحتی بتوانند در این ارتفاع عبور و مرور داشته باشند. بعد از نیم ساعت پیادهروی از ورودی معدن سرانجام به محل کاوش معدنچیان میرسیم. معدنچیانی که اغلب مسن هستند و شرایط سختکاری به آنان مجال صحبت کردن نمیدهد. همچنین میتوان از چهره ترکیدهشان بهسختی کار آنان پی برد.
برخی از مشکلات معدنچیان
به عقیده بسیاری از افراد فقط سربازی مرد می سازد؛ اما شاید علت این حرف آن باشد که بسیاری از مردم کار کردن در معدن را تجربه نکرده اند. چراکه به عقیده بسیاری از معدنچیان کار کردن در معدن سخت ترین کار در دنیاست.
اگرچه به دست آوردن نان حلال آسان نیست اما شاید هیچکس بهاندازه مردمان محلی این منطقه به درد کار در این معدن نمیخورد. مردمانی که در شرایط بسیار طاقتفرسا و دشوار با کمترین مزایای شغلی به این کار مشغولاند.
هرچند مصوب شده است به کارگران معدن میبایست مزایای مشاغل سخت تعلق گیرد اما هنوز چیزی درفیش های حقوقی این افراد اعمال نشده است.
بنا بر گفته مسئول اکتشافات معدن فیروزه در سایر نقاط جهان همچون چین، آمریکا، مکزیک و ... نیز بدست میآید؛ اما معدن فیروزه نیشابور مرغوبترین فیروزه دنیا را در خود دارد. مرغوبیت فیروزه به دو عامل مهم رنگ و خلوص بستگی دارد. هر چه فیروزه آبی تیرهتر، صافتر باشد، مرغوبتر محسوب میشود.
وی در ادامه اذعان داشت، فیروزههای موجود به چند دسته صاف، رگهدار، آبی و سبز تقسیمبندی شده و از این معدن سالانه بیش از 40 تن فیروزه استخراج می شود.
خوشبختانه این معدن فیروزه دارای سنگهای سخت یا اصطلاحا خود نگهدار میباشد که سبب جلوگیری از ریزش این معدن میشود. همچنین تهویه این مکان نیز بهصورت هوای طبیعی است که از این نظر مشکلی برای معدنچیان ایجاد میگردد.
در این معدن بهمنظور حفر، از انفجار و برای جداسازی از روش "سنگ جوری" توسط استادکاران معدن استفاده میشود. فیروزه استخراجشده از این معدن بهصورت ماهانه کیفیت بندی شده سپس بعد از تراشیده شدن به کشورهایی نظیر اندونزی، عربستان، ترکیه، امارات و ... صادر می گردد.
این معدن پس از پیروز شدن انقلاب اسلامی به صورت اجارهای در اختیار شرکتهای مختلف قرار میگردد و در حال حاضر برای مدت 12 سال است که به «شرکت تعاونی توسعهی معدن فیروزه» اجاره دادهشده است. اعضای این شرکت اغلب از اهالی بومی بودند که از کارکنان قدیمی این معدن نیز محسوب میشوند.
در حال حاضر این معدن دارای 130 نفر پرسنل می باشد که همه آنان بومی منطقه و تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرارگرفتهاند و مطابق با قانون کار حقوق دریافت میکنند. همچنین با توجه به اینکه کار کردن در معدن جزو مشاغل سخت محسوب شده است سن بازنشستگی این افراد 20 سال سابقه کار میباشد.
یکی از مشکلات اساسی در این معدن آن است که چه زمانی که توسط دولت مدیریت میشد و چه زمانی که به بخش خصوصی واگذار شد، هیچ طرح جامع اکتشافی برای آن تائید نشده است.
به دنبال روشی برای استخراج فیروزه ای مرغوب تر
بنا بر گفته کارشناس ارشد این معدن، اکتشاف فیروزه بهگونهای نیست که برای آن دستگاه خاصی وجود داشته باشد، لذا معدنچیان به اجبار از روش آتش باری استفاده میکنند. همانطور که میدانید انجام انفجار میتواند موجب آسیب رساندن به سنگها و از آن مهمتر معدنچیان شود.
وی اذعان داشته درصورتیکه قطعه فیروزه حدود 500 هزار تومان ارزش داشته باشد و در اثر انفجار به چهار قطعه کوچکتر تقسیم شود، ارزش یک یک از آنها برای مثال به 50 هزار تومان کاهش پیدا میکند. لذا مسئولان معدن تمایل چندانی برای استفاده از این روش ندارند. از طرفی تاکنون در طی چندین نامه رسمی به وزارت صنایع و معادن، سازمان نظام مهندسی معدن و چندین دانشگاه درخواست ایجاد و معرفی روش جدیدی جهت استخراج فیروزه داده اند که بتواند امتیاز آن را خریداری کرده و از آن استفاده کنند.
آشنایی با مشکلات مسئولان معدن
در حدود 12 سال قبل با وارد شدن کشور چین به این صنعت، حجم زیادی از خرید ایجاد شد که این مورد سبب گران شدن مواد معدنی و در نتجیه افزایش ارزش معدن گردید. در آن زمان نیز بانک ها وام های بسیار مناسبی در اختیار معدن ها قرار میدادند. متاسفانه امروزه با کاهش این روند صاحبان و مسئولان این معدن با مشکلات بسیاری روبه رو هستند. هر چند کشورمان در بحث معدن بسیار غنی است اما توجه لازم به این بخش کمتر دیده می شود.
.jpg "راهنمای کامل انتخاب ✅ خرید انگشتر زمرد (شهریور 1403)")
.jpg "رازهای انتخاب و خرید انگشتر آمتیست اصل 💜 (راهنمای کامل)")
