می‌باشد.
این سیستم توسط یک معدن شناس آلمانی به نام فردریک موس، در سال 1822 میلادی پایه گذاری شد.
میزان سختی سنگ‌ها در این مقیاس با توجه به مقاومت آنها در برابر خراش توسط مواد مرجع تعیین شده که تالک با درجه سختی 1 و الماس با درجه سختی 10، کمترین و بیشتری سختی را دارا می‌باشند.
فردریک موس توانست در قرن 19 میلادی کلیه سنگ‌ها را بر اساس میزان سختی آنها رتبه بندی کند اما با گذر زمان و پیشرفت علم مشخص کردید سختی هر ماده معدنی، به صورت دقیق چند برابر سایر مواد معدنی می‌باشد. به این سختی، سختی مطلق گرفته می‌شود.
سختی مطلق در بین مواد معدنی مختلف، نسبت مشخصی دارد.
در ادامه برای درک بهتر جدول سختی کانی‌ها بهتر است با مفهوم سختی مطلق (Absolute hardness) آشنا شوید :
سختی مطلق هر ماده توسط ابزاری به نام سختی سنج (Sclerometor) تعیین می‌شود. این بزار با قلمی که سختی آن تعیین شده، خراشی بر روی سنگ ایجاد می کند و با توجه به نتایج بدست آمده، نیروی لازم برای ایجاد خراش و . . . سختی مطلق را گزارش می کند.
استفاده از سختی مطلق معمولا رایج نیست، همان طور که در جدول زیر نیز مشخص است استفاده از این مقایس تنها برای یافتن نسبت سختی کانی‌ها استفاده می‌شود. برای مثال سختی الماس 15 برابر کواتز و 7. 5 برابر توپاز می‌باشد.
سختی مطلق
کانی
درجه سختی موس
1
تالک
1
2
ژیپس
2
3
کلسیت
9
4
فلوئوریت
21
5
آپاتیت
48
6
فلدسپار
72
7
کوارتز
100
8
توپاز
200
9
کروندم
400
10
الماس
1500
آگاهی از میزان سختی هر گوهر برای جواهرتراشان بسیار مهم است. در ادامه سختی 144 نوع سنگ قیمتی مختلف جمع آوری شده است.
Gem
Hardness
Gem
Hardness
Gem
Hardness
Diamond
10
Hessonite Garnet
6٫5 – 7٫5
Kyanite
6-7
Ruby
9a
Rhodolite Garnet
6٫5 – 7٫5
Maw-Sit-Sit
6-7
Sapphire
9
Mali Garnet
6٫5 – 7٫5
Cassiterite
6-7
Star Sapphire
9
Spessartite Garnet
6٫5 – 7٫5
Clinohumite
6
Color-Change Sapphire
9
Zircon
6٫5 – 7٫5
Hackmanite
5٫5 – 6
Star Ruby
9
Sillimanite Cat’s Eye
6٫5 – 7٫5
Scapolite
5٫5 – 6
Chrysoberyl Cat’s Eye
8٫5
Almandine Garnet
6٫5 – 7٫5
Nuumite
5٫5 – 6
Alexandrite
8٫5
Pyrope Garnet
6٫5 – 7٫5
Rhodonite
5٫5 – 6٫5
Chrysoberyl
8٫5
Star garnet
6٫5 – 7٫5
Boulder Opal
5٫5 – 6٫5
Azotic Topaz
8
Axinite
6٫5 – 7
Hematite
5٫5 – 6٫5
Mystic Topaz
8
Melanite
6٫5 – 7
Opal Doublet
5٫5 – 6٫5
Imperial Topaz
8
Jasper
6٫5 – 7
Opal
5٫5 – 6٫5
Rutile Topaz
8
Fire Agate
6٫5 – 7
Moss Opal
5٫5 – 6٫5
Spinel
8
Agate
6٫5 – 7
Sodalite
5٫5 – 6
Topaz
8
Bloodstone
6٫5 – 7
Fire Opal
5٫5 – 6٫5
Emerald
7٫5 – 8
Carnelian
6٫5 – 7
Cat’s Eye Scapolite
5٫5 – 6
Aquamarine
7٫5 – 8
Agate Geode
6٫5 – 7
Moldavite
5٫5
Beryl
7٫5 – 8
Peridot
6٫5 – 7
Lapis Lazuli
5-6
Morganite
7٫5 – 8
Dendritic Agate
6٫5 – 7
Turquoise
5-6
Cat’s Eye Aquamarine
7٫5 – 8
Tiger’s Eye Matrix
6٫5 – 7
Tashmarine Diopside
5-6
Goshenite
7٫5 – 8
Onyx
6٫5 – 7
Chrome Diopside
5-6
Dumortierite Quartz
7 – 8٫5
Ruby-Zoisite
6٫5 – 7
Star Diopside
5-6
Hambergite
7٫5
Spodumene
6٫5 – 7
Tremolite-Hexagonite
5-6
Andalusite
7٫5
Chalcedony
6٫5 – 7
Sphene
5 – 5٫5
Chrome Tourmaline
7 – 7٫5
Tanzanite
6٫5 – 7
Snowflake Obsidian
5 – 5٫5
Rubellite Tourmaline
7 – 7٫5
Chrysoprase
6٫5 – 7
Obsidian
5 – 5٫5
Cat’s Eye Tourmaline
7 – 7٫5
Star Rose Quartz
6٫5 – 7
Smithsonite
5
Paraiba Tourmaline
7 – 7٫5
Color-Change Diaspore
6٫5 – 7
Hemimorphite
5
Iolite
7 – 7٫5
Peanut Wood
6٫5 – 7
Apatite
5
Danburite
7 – 7٫5
Tiger’s Eye
6٫5 – 7
Cat’s Eye Apatite
5
Demantoid Garnet
7 – 7٫5
Hiddenite
6٫5 – 7
Charoite
4٫5 – 5
Tourmaline
7 – 7٫5
Cat’s Eye Diaspore
6٫5 – 7
Larimar
4٫5 – 5
Quartz
7
Fossil Coral
6٫5 – 7
Gaspeite
4٫5 – 5
Star Lemon Quartz
7
Amazonite
6 – 6٫5
Variscite
4-5
Mystic Quartz
7
Labradorite
6 – 6٫5
Ammolite
4
Rutile Quartz
7
Moonstone
6 – 6٫5
Fluorite
4
Aventurine
7
Rainbow Pyrite
6 – 6٫5
Rhodochrosite
4
Smoky Quartz
7
Orthoclase
6 – 6٫5
Malachite
3٫5 – 4
Amethyst
7
Prehnite
6 – 6٫5
Sphalerite
3٫5 – 4
Citrine
7
Sunstone
6 – 6٫5
Azurite
3٫5 – 4
Rose Quartz
7
Andesine Labradorite
6 – 6٫5
Coral
3-4
Strawberry Quartz
7
Rainbow Moonstone
6 – 6٫5
Verdite
3
Kunzite
7
Star Sunstone
6 – 6٫5
Calcite
3
Quartz Cat’s Eye
7
Sugilite
6 – 6٫5
Pearl
2٫5 – 4٫5
Ametrine
7
Nephrite Jade
6 – 6٫5
Lepidolite
2٫5 – 3
Grossularite Garnet
6٫5 – 7٫5
Jadeite
6 – 6٫5
Amber
2 – 2٫5
Color-Change Garnet
6٫5 – 7٫5
Star Moonstone
6 – 6٫5
Tsavorite Garnet
6٫5 – 7٫5
Idocrase
6٫5
